sobota, 9 listopada 2019

Epoki w kulturze i sztuce - Oświecenie

Oświecenie (fr. siècle des Lumières), jako wiek rozumu, wiek filozofów (XVII w, - XIX w.). Oświecony, czyli wyzwolony, rozum ludzki ma być światłem rozjaśniającym  drogę do poznania prawdy o świecie i człowieku. Ludzie oświecenia cenili to, co można pojąć rozumem. Epoka ta przyniosła wiele przełomowych wydarzeń. We Francji - Wielka Rewolucja i Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela, niedawne kolonie angielskie w Ameryce Płn. wywalczyły wolność, tworząc Stany Zjednoczone. W Polsce myśl oświeceniowa zainicjowała wielki ruch reform zwieńczony Konstytucją 3 Maja. Najważniejszą postawą znamienną dla Oświecenia był krytycyzm odnoszący się do tradycyjnych instytucji politycznych i społecznych, do Kościoła i form życia religijnego, do ustaleń nauki. Główni przedstawiciele to Newton, Diderot, Monteskiusz, Voltaire, Rousseau, Jan A. Morsztyn, I. Krasicki, H. Kołłątaj. W sztuce Antonio Canova, Marcello Baciarelli.